در حدود 70% از سنگ هاي سطح زمين داراي منشأ رسوبي هستند و اين سنگها عمدتاً از ماسه سنگها، سنگ هاي آهكي شيل ها و به مقدار كمتري اما به همان معروفيت از رسوبات نمك، سنگ هاي آهن دار، ذغال و چرت تشكيل شده است.

سنگ هاي رسوبي در ادوار گذشته زمين شناسي در محيط هاي طبيعي متفاوتي كه امروزه وجود دارد رسوب كرده اند. رسوبات پس از ته نشين تحت تأثير فرآيندهاي دياژنز قرار مي گيرند كه به صورت فرآيندهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي است و باعث فشردگي، سيماني شدن تبلور مجدد و ساير تغييرات در رسوب اوليه مي شود.

دلايل زيادي براي مطالعه سنگ هاي رسوبي وجود دارد. زيرا ارزش اقتصادي كاني ها و مواد موجود در آن ها كم نمي باشد. سوخت هاي فسيلي نفت و گاز از پختگي مواد آلي در رسوبات مشتق شده و سپس اين مواد به يك سنگ مخزن مناسب كه عمدتاً يك سنگ رسوبي متخلخل است مهاجرت مي كند. روش هاي رسوب شناسي و سنگ شناسي به طور گسترده در پي جويي ذخاير جديد اين منابع سوختي و ساير منابع طبيعي مورد استفاده قرار مي گيرد. سنگ هاي رسوبي بيشتر آهن، پتاس، نمك و مصالح ساختماني و بسياري ديگر از مواد خام ضروري را تأمين مي كند.

سنگ هاي رسوبي حاوي زندگي گذشته زمين به فرم فسيل ها هستند كه اينها مفاهيم اصلي انطباق چينه شناسي در فانروزوئيك مي باشند.

سنگهاي رسوبي منشأ خارجي داشته و تحت تأثير عوامل مختلف نظير باد، آب و غيره حاصل مي شود به همين دليل آنها را سنگ هاي بيروني نيز مي نامند سنگ هاي رسوبي 5% حجم ليتوسفر را تشكيل داده ولي سطحي از زمين كه توسط آنها پوشيده مي شود 70% مي باشد. عمق متوسطي كه توسط سنگهاي رسوبي اشغال مي شود دو هزار متري مي باشد1. سنگ هايي كه از ته نشين شدن مواد رسوبي پديد آمده باشند سنگ هاي رسوبي ناميده مي شوند.2 سنگ هاي رسوبي به تعبيري از فرآيندهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي تشكيل مي شوند.

ادامه 2 :

بر اساس عملكرد فرآيندهاي غالب معمولاً رسوبات را از نظر سنگ شناسي در چهار رده گروه بندي مي كنند( جدول 1ـ1) رسوبات سيليسي آواري( هم چنين تحت عنوان رسوبات كريجنوس يا اپي كلاسيك خوانده مي شوند) آنهايي هستند كه از خرده( قطعات) سنگهاي قبلي كه توسط فرآيندهاي فيزيكي حمل و رسوب كرده اند. تشكيل شده اند. كنگلومراها و ماسه سنگ ها و گل سنگ ها به اين گروه تعلق دارند.

طبقه بندي سنگهاي رسوبي:

سنگ هاي رسوبي دسته أي از سنگ هاست كه دردرجه حرارت و فشار پايين در نتيجه فرآيندهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي ايجاد مي شود و رسوبات در درجه حرارت و فشار پايين محيط هاي رسوبي تشكيل شده و در شرايط دياژنتيك يعني درجه حرارت زير 200 درجه سانتيگراد و فشار كمتر از يك تا 2 كيلو بار به سنگهاي رسوبي تبديل مي گردند حدود 70% سطح كرة زمين از لايه هاي رسوبي تشكيل شده است.

معيارهايي كه در طبقه بندي سنگهاي رسوبي مي توان از آنها استفاده كرد متنوع مي باشد. اولين طبقه بندي سنگهاي رسوبي به وسيله گرابو1 (1904) بوده و تا حدودي طبقه بندي زايشي2 است او سنگهاي رسوبي را به دو دسته تقسيم مي نمايد. دسته آواري يا انتقالي كه مواد تشكيل دهنده عمل ته نشست مواد از حالت محلول تشكيل مي شود.

1 اسديان( ابراهيم زاده) دكتر خديجه، شنناخت زمين، انتشارات جهاد دانشگاهي 68

2 جعفري، مهندس عباس، اصطلاحات جغرافيايي، انتشارات گيتاشناسي 72

1Grabau

2genetic