امروزه با گسترش روند خصوصي سازي ، نگاه دقيق به حوادث از جايگاه خاصي برخوردار است بروز حوادث نه تنها ناشي از چيدمان و طراحي سيستم و ادوات به كار برده شده است ، بلكه مسائلي نظير نصب ، نگهداري و تعميرات را نيز در بر مي گيرد. در اين راستا ، تجزيه و تحليل حوادث به منظور دست يافتن به مراحل ايمن تر و با قابليت اطمينان بالاتر از جايگاه خاصي برخوردار است ريسك خطرات يكي از نشانگرها براي درك و نمايش خطرات و اولويت بندي آنها و تجزيه و تحليل حوادث است . امروزه ارزيابي ريسك با روش ها و متدلوژي هاي متفاوتي ارائه مي شود كه هر يك به نحوي پيچيدگي داشته يا به صورتي ساده انگارانه با مسائل برخورد مي كند .

در اين بررسي مراحل عملي اجراي يك روش كاربردي و كامل ارزيابي ريسك و تجزيه و تحليل پتانسيل هاي خطر را كه شايد به نحوي برگرفته از روش FMEA است ارائه شده است به نحوي كه به سادگي قابل اجرا و پياده سازي بوده و در عين حال مفاهيم و اطلاعات لازم را در برگرفته و الزامات سيستم مديريت ايمني و بهداشت حرفه اي (OHSAS 18001) را نيز پوشش مي دهد . در اين راستا فعاليت ها بعنوان هدف مطالعه در يك شركت توليد كاشي در نظر گرفته شدند.

واژه هاي كليدي :تجزيه و تحليل ريسك ، FMEA ، اولويت بندي ريسك»

فصل اول

معرفی پایان نامه

1-1 بيان مسئله و اهميت موضوع:

مهمترين بخش از هر برنامه ايمني و بهداشت و به عبارت كاملتر هر سيستم مديريت ايمني و بهداشت شناسايي خطرات است و در واقع موتورسيستم محسوب مي شود . ابتدا بايد خطرات را شناسايي نمود تا بتوانيم بر اساس آن راه مقابله و حذف خطر را پيشنهاد كنيم و اهداف و برنامه هاي ايمني بهداشت خود را تنظيم نماييم . هر چه شناسايي خطر دقيق تر باشد سيستم ما عملكرد بهتري را بروز مي دهد]6[

شناسايي خطر و ارزيابي ايمني روشهاي مختلفي دارد كه از جمله روشهاي شناسايي و ارزيابي خطر مي توان به گشتها و بازرسي هاي ايمني مميزي FMEA و JSA و HAZOP و ... اشاره نمود دستورالعملهاي OSHA يكي از ابزارهاي كيفيت است كه هر مدير لازم است با آن آشنايي داشته باشد.]8[

درآمريكا هر روزه تعداد زيادي از كارگران در محيط كار كشته يا مجروح مي شوند مي توان با در نظر گرفتن شرايط محل انجام كار و تهيه روش مناسب انجام كار و آموزش مناسب همه كارگران در جلوگيري از بروز بيماريها و صدمات اقدامات مؤثري صورت داد.]9[

بر طبق گزارش سازمان بين المللي كار (ILO)روزانه 5000 نفر در جهان به علت حوادث و بيماريهاي ناشي از كار جان خود را از دست مي دهند و ساليانه چهار درصد توليد ناخالص داخلي در جهان معادل 1 ، 51/2 ، 53/3 ميليون دلار آمريكا صرف هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم بيماريها و حوادث ناشي از كار مي شود.

مبلغ فوق 20 برابر بيشتر از كل كمكهاي بين المللي براي توسعه كشورهاي جهان سوم است . بنابراين حوادث ناشي از كار يك زيان ملي به حساب مي آيد . لذا پيشگيري از حوادث ناشي از كار از نظر اجتماعي و اقتصادي داراي اهميت خاصي است . كارشناسان ايمني معتقدند بيش از 80% حوادث و بيماريهاي ناشي از كار با روشهاي ساده و كم هزينه قابل پيشگيري است. ]10[

اگر چه از دير باز علل حوادث و عوارض ناشي از كار اعمال نا ايمن يا شرايط نا ايمن و غير بهداشتي عنوان شده است اما چند دهه يروي اين از ديدگاه در تلاش براي بهبود شرايط ايمني و بهداشتي محل هاي كار ثابت نمود كه اين دو عامل ثانويه بوده و علل ريشه اي (اوليه) وجود آنها نقص در يك سيستم مديريت سازمانها و به عبارتي نبود يك سيستم مديريت ايمني و بهداشت در سازمان مي باشد]11[

روشهاي زيادي براي ارزيابي ريسك وجود دارد اما يك روش سودمند ارزيابي ريسك علاوه بر ساده بودن بايد متناسب با ماهيت فعاليتها فرآيندها فرهنگ و ساير ويژگي هاي سازمان مورد نظر باشد از جمله روشهاي ارزيابي ريسك موجود روش تجزيه و تحليل شكست (عوامل شكست) و آثار آن(FMEA) مي باشد. ]8[

اطلاعات حاصل از ارزيابي ريسك انجام شده به روش FMEA سه كاربرد اساسي دارد:

1- تعيين نقاطي كه نيازمند بهينه سازي از نظر ايمني و بهداشت حرفه اي هستند ، تا ريسك آنها به حداقل قابل تحمل كاهش يابد.

2- اولويت بندي درجه اهميت خطرات جهت اختصاص منابع محدود مالي فني و انساني در بر طرف سازي نقايص و بهبود شرايط .

3- تعيين محتواي آموزشهاي كلاسيك و ضمن كار در زمينه ايمني و بهداشت حرفه اي ]10[