درعصر حاضر پيشرفت فن آوري در تمام زمينههاي صنعتي گسترش و كاربرد وسيع ماشين آلات وسايل و تجهيزات مختلف را به همراه داشته است اين رشد سريع سبب گرديده تا انسان در زندگي روزمره و شغلي خود هر چه بيشتر تحت تاثير آشفتگيهي ناخوشآيند اكوستيكي يعني صدا با شدتهاي مختلف قرار گيرد به طوري كه امروزه صدا جزئي از زندگي انسان را تشكيل ميدهد به همين ترتيب صدا يكي از خطرات شغلي و صنعتي به شمار ميآيد و بسياري از كارگران به ويژه كارگران بخش صنعت در معرض اين عامل زيان آور قرار دارند .
صوت : صوت شكلي از انرژي است كه توسط سازوكار شنوايي قابل تشخيص است و به بيان ساده صورت هر چيز است كه شنيده مي شود .
انواع صوت
اصوات معمولاً از بسامدهاي بسياري تشكيل ميشوند ميناب صوتي وسيع بوده و بر حس ميزان شنوايي به سه ناحيه تقسيم ميشوند : اصواتي با بسامد 20 تا HZ 000/20 رابينات شنوايي مينامند . ارتعاش صوتي با بسامدهاي ياد شده حس شنوايي را در انسان تحريك ميكنند . دربيناب فوق بسامدهاي 500 تا HZ 20000 بسامدهاي مكالمه را تشكيل ميدهند ارتعاشهايي با بسامدهاي كمتر از HZ 20 امواج مادون صوت مي باشد كه گوش انسان حساسيت چنداني به شنيدن آن ندارد . امواج صوتي با بسامد بيش از HZ 000/20 امواج فراصوت است كه حس شنوايي را در انسان تحريك نميكند . اصوات در بيناب شنوايي به چند نوع تقسيم ميشوند :
1- صوت ساده : يك ارتعاش سينوسي تك بسامد است . صوت ساده بندرت در طبيعت وجود دارد و معمولاً براي مصارف علمي و پژوهشي در آزمايشگاه توليد ميشود .
2- اصوات مختلط : اين اصوات از چندين بسامد تشكيل شدهاند در صورتي كه بسامدهاي مختلف با نظمي خاص تكرار شوند آن را اصوات مختلط دورهاي ميگويند و مي توان آن را تجزيه نمود كه در هنگام تجزيه مشاهده مي شود كه اصوات مختلط دورهاي از يك بسامد اصلي و بسامدهايي تشكيل شدها ند كه مضربي از بسامد اصلي است كه آنها را هماهنگهاي بسامد اصلي گويند .
مشخصات بينابي صدا : صدا از نظر ميناب به انواع مختلفي تقسيمبندي ميشود :
1- صداي با باند پهن : صدايي است كه انرژي صوتي در يك باند پهن بسامد توزيع ميشود . منبع اصلي صدا با باند پهن در صنايع صداي تخليه هوا از كمپرسورهاي توليد باد است . بهترين نمونه آن صدايي مانند صداي غرش است .
2- صداي با باند باريك : صدايي است كه انرژي صوتي در يك باند باريك بسامد توزيع ميشود .
3- صدايي كوبهاي ( ضربهاي ) : صدايي است كه تكرار آن در كمتر از كسري در ثانيه باشد صداي پرس سرعت انتشار امواج صوتي . صوت بوسيله تمام محيطهاي ماري مانند گاز ،مايع و جامد منتشر ميشود در اين ميان محيط كشسان گازي شكل هوا از اهميت ويژهاي برخوردار است .
زيرا راه اصلي ورود صوت به دستگاه شنوايي انسان از طريق اين محيط مي باشد .سرعت امواج صوتي را لريته صوت گويند كه مقدار آن به ويژگيهاي محيط انتشار بستگي دارد اين ويژگيها عبارتند از : ميزان كشساني ، چگالي محيط انتشار پس مي توان نتيجه گرفت كه سرعت انتشار صوت به دما ، فشار و چگالي بستگي داشته و مستقل از بسامد و دامنه فشار صوت است :
سرعت صوت در گازهاي كامل از رابطه زير بدست مي آيد :
سرعت صوت در محيط ها و مواد گوناگون
ماده |
سرعت صوت ( متر بر ثانيه ) |
هوا ( شرايط متعارف ) آب بتون فولاد |
340 1440 4000 5050 |
با توجه به درجه حرارت هوا از رابطه زير ميتوان سرعت صوت در هوا را بدست آورد :
T: درجه حرارت هوا () C: سرعت هوا
t:6/0 + 4/331= c
كميتهاي فيزيكي :
توان صوت: مقدارانرژي صوتي كه در واحد زمان بوسيله منبع صدا توليد ميشود توان صوت ناميده مي شود كه برحسب وات بيان ميگردد توان صوتي يكي از ويژگيهاي منبع صداست و مستقل از محيط انتشار مي باشد . در نظام متريك توان با ژول بر ثانيه سنجيده ميشود .
مبلغ قابل پرداخت 26,100 تومان